ქ ს ო ვ ა ხელით ქსოვას დიდი ხნის ისტორია აქვს. უძველესი დროიდან ქალი საკუთარი ხელით ართავდა ძაფს და ქსოვდა ტანსაცმელს. კარგა ხანია ხელი დაზგებმა და რთულმა მანქანებმა შეცვალეს.მანქანები ართავენ ძაფს, ქსოვენ ქსოვილებს. ალბათ დედამიწის ზურგს არაერთხელ დაფარავდა მანქანით ნაქსოვი ათასფერი ქსოვილი. მაგრამ ჩვეულებრივი ძაფის გორგალი მაინც საოცრად იზიდავს ხელს. ძაფები, ათასი ჯურისა და ფერის-შალის, ბამბის...თეთრი, წითელი, ცისფერი, მწვანე, ყვითელი....რამდენი ლამაზი და მომხიბვლელი რამის მოქსოვა შეიძლება ამ ძაფებით.ელავენ მოქნილ და გამჯრე თითებში ჩხირები. ჩხირები -ხელით ქსოვის ძირითადი ხელსაწყო.ჩხირები ლითონის (ალუმინის, ფოლადის, სპილენძის და ა.შ.),ძვლის და მოხერხებული მჩატე, მკვრივი და გამძლე ხის ჩხირები.დამხმარე ხელსაწყოდ ყაისნაღი ითვლება.
რა სასიამოვნოა, როცა უბრალო, უფორმო ძაფისაგან თანდათან იბადება სახე, სასურველ კონტურებს ღებულობს ნაქსოვი.სასიამოვნოა და გასახარი საკუთარი ხელით დამზადებული, განსხვავებული, ორიგინალური და იშვიათი ნივთები.არც ერთ მანქანას არ შეუძლია მისცეს იმდენი სითბო, იმდენი მიმზიდველობა, ფერთა ისეთი ნაირ-ნაირობა ნაქსოვს, როგორც საკუთარ თითებს.
ჩხირთერაპია
ექიმები ქსოვას უწოდებენ ნამდვილ წამალს, რომელიც არეგულირებს ნერვული სისტემის მუშაობას, ხელს უწყობს განტვირთვას და დამშვიდებას მძიმე დღის შემდეგ. ქსოვისას ჩვენი ხელები ასრულებენ რიტმულ, მოზომილ მოძრაობებს, ზედმეტი ძალისხმევის გარეშე. გარდა ამისა ქსოვა არის შემოქმედებითი საქმე, თანაც მშვიდი და არა დამღლელი. ამგვარად ქსოვა არამარტო განაგდებს უსიამოვნო ფიქრებს, არამედ ხელს უწყობს კარგი განწყობის შექმნას. შრომის შედეგი - ლამაზი ნაქსოვი გვანიჭებს კმაყოფილებას.
ძაფის გორგალი კატუნიასთან რატომ ასოცირდება არ ვიცი, ალბათ იმიტომ რომ ფისოებს უყვართ ძაფთან თამაში. ლამაზია ხომ...
ხელით ქსოვა ეს უძველესი პროფესია, რომელიც დღემდე წარმატებით და დიდი პოპულარობით სარგებლობს.
ქსოვის ერთერთი ყველაზე საინტერესო და გამოყენებითი სახეობა, გობელენი. ქართული გობელენის ფენომენი... ეს გივი ყანდარელის გობელენებია, შედევრები, რომელთა მსგავსი არსად იქსოვება.